Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն՝
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսությունը մակրոսկոպական մարմինների ջերմային հատկությունները
բացատրում է՝ հիմնվելով այն պատկերացումների վրա, որ բոլոր մարմինները կազմված են ատոմներից
և մոլեկուլներից՝ որոնք կատարում էին անկանոն (քաոսային կամ ջերմային) շարժում:
Այս տեսության խնդիրը մակրոսկոպական համակարգի ֆիզիկական հատկությունները բացատրելն
է և համակարգի բնութագրերը հաշվարկելը՝ դրանք արտահայտելով համակարգի մասնիկների բնութագրերի
և նրանց շարժման առանձնահատկություններով:
Մոլեկուլային-Կինետիկ Տեսության Հիմնադրույթները՝
Նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային-կինետիկ տեսության հիմքում
ընկած են հետևյալ երեք դրույթները՝
1 Նյութը կազմված է մասնիկներից՝ ատոմներից և մոլեկուլներից.
2 Ատոմները և մոլեկուլներն անընդհատ, քաոսային շարժման մեջ են.
3 Նյութի մասնիկները փոխազդում են իրար հետ.
Բրոունյան Շարժում՝
Բրոունյան շարժումը մոլեկուլների գոյության և նրանց քաոսային
շարժման ամենահամոզիչ ապացույցներից մեկն է:
Այդ Փորձը առաջին անգամ կատարել է Ռոբերտ Բրոունը 1827 թվականին:
Նա Մանրադիտակով ուսումնասիրելով ջրի կաթիլը ուշադրություն է դարձրել դրա մեջ լողացող
գետնամուշկի սերմերի անկանուն, երբեք չդադարող շարժմանը:
Ջերմաստիճանի բարձրացմանը
զուգընթաց ուժգնանում է բրոունյան շարժումը: Բրոունյան մասնիկի՝ հաջորդական դիրքերը
միացնող բեկյալը դառնում է ավելի խճճված և անկանոն: Բրոունյան շարժման մոլեկուլային-կինետիկ
տեսությունը ստեղծել են Ալբերտ Էյնշտեյնը (1905 թ.) և Մարիան Սմոլուխովսկին (1906թ.) Իսկ այն փորձով
հաստատել է ժան Պեռենը:
Դիֆուզիան Գազերում, Հեղուկներում և Պինդ Մարմիններում՝
Մոլեկուլների և ատոմների երբեք չդադարող քաոսային շարժման համոզիչ
ապացույցներից մեկն էլ դիֆուզիայի երևույթն է, երբ տարբեր նյութեր ինքնաբերաբար միախառնվում
են:
Դիֆուզիան Հեղուներում՝
Եթե ջրով լցված բաժակի մեջ զգուշությամբ կաթեցնենք սննդային
ներկանյութի մի կաթիլ , ապա կտեսնենք , որ ջուրն աստիճանաբար ներկվում է(Այս պրոցեսը
կտեվի ժամեր կամ օրեր):
Դիֆուզիան Գազերում՝
Դիֆուզիան գազերում կատարվում է զգալիորեն ավելի արագ քան հեղուկներում:
Եթե ապակե գլանիմեջ կաթեցնենք բրոմի մի քանի կաթիլ և գլանն արագ փակենք, ապա կտեսնենք,
որ գլանում օդն աստիճանաբար կլցվի բրոմի շագանակագույն գոլորշիով:
Դիֆուզիան Պինդ Մարմիններում՝
Դիֆուզիայի երևույթը կատարվում է նաև պինդ մարմինների միջև,
սակայն սենյակային ջերմաստիճաններում այն ընթանում է չափազանց դանդաղ: 20օC-ում
իրար կիպ սեղմված կապարի և ոսկու թիթեղների միջև 4 տարվա ընթացքում առաջացել էր ընդամենը
5մմ հաստությամբ անցումային շերտ:
Մոլեկուլների փախազդեցություն՝
Ատոմների և մոլեկուլների փոխազդեցության ուժերի գոյության ամենահամոզիչ
ապացույցը հեղուկ և պինդ մարմինների գոյությունն է: Եթե մարմնի մոլեկուլներն իրար չձգեին
որոշակի ուժերով, ապա բոլոր նյութերը, անկախ ֆիզիկական պայմաններից, կլինեին միայն
գազային վիճակում: Ձգողության ուժերի շնորհիվ է, որ մոլեկուլները «կապվում» են միմյանց
հետ՝ առաջացնելով հեղուկ և պինդ մարմիններ:
Ատոմը կազմված է դրական լիցք ունեցող միջուկից և բացասական լիցք ունեցող էլեկտրոններից
և էլեկտրաչեզոք է: Սակայն Էլեկտրաչեզոք ատոմների փոխազդեցության ուժերը պայմանավորված
են հարևան ատոմների էլեկտրոնների և միջուկների էլեկտրամագիսական փոխազդեցությամբ: Մի
ատոմի էլեկտրոնների և մյուս ատոմի միջուկի միջև գործում են ձգողության ուժեր, իսկ երկու
ատոմների էլեկտրոնները, ինչպես նաև ատոմային միջուկներն իրար վանում են: Արդյունքում
ատոմների միջև փոխազդեցության ուժերի համազորը՝ մոլեկուլային ուժը, կարող է լինել ինչպես
ձգողական, այնպես էլ՝ վանողական:
Комментариев нет:
Отправить комментарий