Այս անհատական աշխատանքի նպատակն է ներկայացնել աշխարհում խորհրդարանական համակարգ ունեցող հանրապետությունները, դրանց ղեկավարներին, կառավարման համակարգի առանձնահատկությունները: Աշխատանքը գրելիս օգտվել եմ մի շարք աղբյուրներից և համցանցային ռեսուրսներից, որոնք ներկայացված են աշխատանքի վերջում: Աշխատանքի առաջին հատվածում անդրադարձել եմ խորհրդարանական հանրապետություններին, դրանց նկարագրին, ընդհանուր ձևերին:
Խորհրդարանական Հանրապետություն
Պառլամենտական կառավարման ձևը արդի քաղաքական ռեժիմների ցանկում բավականին տարածված ձև է։ Հատկապես այն տարածված է Կենտրոնական Եվրոպայում։ Խորհրդարանական հանրապետություններում կառավարությունը պատասխանատվությունը կրում է ոչ թե նախագահի այլ խորհրդարանի առջև:
Կառավարման ձևի Առանձնահատկություններ
Խորհրդարանական Հանրապետություններում իշխանությունները ձևավորվում են այն պատգամավորների կողմից, որոնք կազմում են խարհրդարանում մեծամասնություն: Խորհրդարանական հանրապետությունների իշխանութությունները փոփոխության չեն ենթարկվում, քանի դեռ իրենց աջակցող խորհրդարանական մեծամասնութունը չի կորցնում իր մեծամասնությունը խորհրդարանում:
Կառավարման ձև ունեցով պետություններ
Խորհրդարանական կառավարման ձև ունեն տարբեր հիմնականում զարգացած պետություններ՝ Իտալիա, Լեհաստան, Գերմանիա, Հունաստան, Իսրայել, Չեխիա, Ավստրիա, Ֆինլանդիա և այլ պետություններ: Սակայն կան նաև խորհրդարանական հանրապետություններ, որոնք զարգացող և հետամնաց պետություններ են՝ Թուրքիա, Բուլղարիա, Հնդկաստան, Ղրղզստան, Պակիստան, Իրաք, Լիբիա և այլն:
Խորհրդարանի Լիազորությունները
Պառլամենտական հանրապետություններում խորհրդարանը օրենսդրությունից վերահսկում է նաև կառավարության գործառույթները: Բացի այդ խորհրդարանին է պատկանում նաև Ֆինանսական Իշխանությունը, քանի որ խորհրդարանն է ընդհունում պետական բյուջեն, սահմանում է սոցիալ-տնտեսական զարգացվածության աստիճանը: Խորհրդարանն է սահմանում նաև ներքին և արտաքին քաղաքականության մեջ տոկոսադրույքի չափը:
Խորհրդարանական Հանրապետություններ
Խորհրդարանական Հանրապետություն
Պառլամենտական կառավարման ձևը արդի քաղաքական ռեժիմների ցանկում բավականին տարածված ձև է։ Հատկապես այն տարածված է Կենտրոնական Եվրոպայում։ Խորհրդարանական հանրապետություններում կառավարությունը պատասխանատվությունը կրում է ոչ թե նախագահի այլ խորհրդարանի առջև:
Կառավարման ձևի Առանձնահատկություններ
Խորհրդարանական Հանրապետություններում իշխանությունները ձևավորվում են այն պատգամավորների կողմից, որոնք կազմում են խարհրդարանում մեծամասնություն: Խորհրդարանական հանրապետությունների իշխանութությունները փոփոխության չեն ենթարկվում, քանի դեռ իրենց աջակցող խորհրդարանական մեծամասնութունը չի կորցնում իր մեծամասնությունը խորհրդարանում:
Կառավարման ձև ունեցով պետություններ
Խորհրդարանական կառավարման ձև ունեն տարբեր հիմնականում զարգացած պետություններ՝ Իտալիա, Լեհաստան, Գերմանիա, Հունաստան, Իսրայել, Չեխիա, Ավստրիա, Ֆինլանդիա և այլ պետություններ: Սակայն կան նաև խորհրդարանական հանրապետություններ, որոնք զարգացող և հետամնաց պետություններ են՝ Թուրքիա, Բուլղարիա, Հնդկաստան, Ղրղզստան, Պակիստան, Իրաք, Լիբիա և այլն:
Խորհրդարանի Լիազորությունները
Պառլամենտական հանրապետություններում խորհրդարանը օրենսդրությունից վերահսկում է նաև կառավարության գործառույթները: Բացի այդ խորհրդարանին է պատկանում նաև Ֆինանսական Իշխանությունը, քանի որ խորհրդարանն է ընդհունում պետական բյուջեն, սահմանում է սոցիալ-տնտեսական զարգացվածության աստիճանը: Խորհրդարանն է սահմանում նաև ներքին և արտաքին քաղաքականության մեջ տոկոսադրույքի չափը:
Խորհրդարանական Հանրապետություններ
Լեհաստան
Նախագահ՝ Բրոնիսլավ Կոմորովսկի
Լեհաստանը խորհրդարանական հանրապետություն է: Երկրի ղեկավարը և գլխավոր հրամանատարը համարվում է նախագահը: Լեհաստանի նախագահի իրավունքներն ու պարտականությունները սահմանափակվում են Լեհաստանի սահմանադրությամբ: Լեհաստանի նախագահն իրավունք ունի նաև լուծարել խորհրդարան: Լեհաստանի նախագահը ընտրվում է անմիջականորեն ժողովրդի կողից 5 տարի ժամկետով, մեկ անգամ վերընտրվելու իրավունքով: Լեհաստանի նախագահ կարող է դառնալ 35 տարին լրացած անձը: Վարչապետը հանդիսանում է կառավարության ղեկավարը: Լեհաստանի խորհրդարանը երկպալատ է: Ստորին պալատը Սեյմն է վերին պալատը Սենատն է: Սեյմն ու Սենատը բաղկացած են համապատասխանաբար 460 և 100 անդամներից:
Հունաստան
Վարչապետ՝ Ալեքսիս Ցիպրաս
Հունաստանի Գործող Սահմանադրությունն ուժի մեջ է մտել 1975 թվականի հունիսի 11-ին։ Ըստ կառավարման համակարգի՝ Հունաստանը խորհրդարանական հանրապետություն է։ Քաղաքական ռեժիմը ժողովրդավարական է։ Պետության ղեկավարը նախագահն է, ով ընտրվում է խորհրդարանի կողմից 5 տարի ժամկետով։ Սահմանադրությունը նախագահին օժտել է լայն լիազորություններով՝ նրա վրա թողնելով գործադիր իշխանության իրականացումը։ Նախագահը նշանակում է վարչապետին և վերջինիս խորհրդով նշանակում ու հետ է կանչում կառավարության մնացած անդամներին։ Հանրապետության Խորհրդի որոշմամբ, որը ձևավորվում է Սահմանադրության կողմից նախատեսված դեպքերում, նախագահը կարող է ցրել կառավարությանը, եթե այն չի վայելում խորհրդարանի վստահությունը։ Օրենսդիր իշխանությունն իրականացվում է խորհրդարանի կողմից, որը միապալատ ներկայացուցչական մարմին է և ընտրվում է ուղիղ ընտրությունների միջոցով 4 տարի ժամկետով։ Օրենսդիր իշխանությունն իրականացվում է խորհրդարանի կողմից, որը միապալատ ներկայացուցչական մարմին է և ընտրվում է ուղիղ ընտրությունների միջոցով 4 տարի ժամկետով։ Հունաստանի ազգային ժողովը բաղկացած է 300 անդամներից:
Գերմանիա
Կանցլեռ՝ Անգելա Մերկել
Գերմանիան խորհրդարանական հանրապետություն է։ Այն կազմված է 16 դաշնային երկրներից։ Պետությունը ղեկավարվարը նախագահն է։ Նախագահը կատարում է առավել ներկայացուցչական գործառույթներ քան երկրի կանցնեռը (Վարչապետ): Կացլեռը համարվում է երկրի կառավարության ղեկավարը: Գերմանիայի խորհրդարանը երկպալատ է: Ստորին պալատը Բունդեսթագն է, Վերին պալատը Բունդեսրադն է, որոնք բաղկացած են համապատասխանաբար 631 և 69 անդամներից:
Իտալիա
Նախագահ՝ Սերխիա Մատարելլա
Իտալիան խորհրդարանական հանրապետություն է։ Երկրի ղեկավարն է համարվում խորհրդարանը։ Օրենսդիր իշխանությունը Իտալիայում պատկանում է խորհրդրանին, որը նույնպես երկպալատ է։ Նրա պալատներն են՝ Պատգամավորների Պալատը և Սենատը, որոնք բաղկացած են համապատասխանաբար 630 և 315 անդամներից: Իտալիայի խորհրդարանի պալատները համարվում են հավասար։ Պատգամավորներն ընտրվում են 5 տարի ժամկետով։ Իտալիայում գործադիր իշխանությունը իրականացվում է 13 նախարարությունների միջոցով, որոնց գործունեությունը համակարգում է Նախարարների Խորհրդի Նախագահը։ Բարձրագույն դատական մարմինը Իտալիայում՝ Բարձրագույն կասացիոն դատարանն է։ Պետության բոլոր շրջաններում գործում են 26 վերաքննիչ դատարան։
Իսրայել
Վարչապետ՝ Բենյամին Նեթանյահու
Իսրայելը խորհրդարանական հանրապետություն է։ Սահմանադրություն չունի, այն փոխարինվում է մի շարք օրենսդրական ակտերով։ Պետության ղեկավարը նախագահ է, որի լիազորությունները սահմանափակված են։ Ողջ իշխանությունն իրականացնում է կառավարությունը՝ վարչապետի գլխավորությամբ։ Բարձրագույն օրենսդրական մարմինը միապալատ պառլամենտն է (կնեսետ), այն բաղկացած է 120 անդամներից։ Ընտրական իրավունքից օգտվում են 18 տարեկան դարձած քաղաքացիները։ Դատական համակարգը կազմում են աշխարհիկ և հոգևոր դատարաններն ու Գերագույն դատարանը։
Հնդկաստան
Վարչապետ Ներենդրա Մոդի
Հնդկաստանի սահմանադրությունը ընդհունվել է 1949 թվականի վերջին: Սահմանադրության ընդհունումից ուղիղ երկու ամիս անց 1950 թվականի հուվարին Հնդկաստանը անկախացավ: Հնդկաստանի սահմանադրությունը համարվում է աշխարհի ամենածավալուն սահմանադրությունը: Պետության ղեկավարը համարվում է նախագահը ով ընտրվում է համաժողովրդական ընտրութունների արդյունքում 5 տարի ժամկետով: Կառավարության ղեկավարը վարչապետն է: Վարչապետը ընտրվում է խորհրդարանի մեծամասնություն կազմող կուսակցության կամ կոալիցիայի կողմից՝ նախագահի հաստատմամբ: Հնդկաստանի Խորհրդարանը երկպալատ է: Ստորին պալատը Սաբհայն է, իսկ վերին պալատը Ռաջյա Սաբհայն է, որոնք բաղկացած են համապատասխանաբար 545 և 245 անդամներից:
Վերջաբան
Այս աշխատանքից կարող եմ եզրակացնել, որ այս կառավարման համակարգը նպաստում է երկրի զարգացմանը, քանի որ խորհրդարանական համակարգ ունեցող պետությունները գտնվում են հիմնկականում Եվրոպայում և հիմնականում զարգացած երկրներ են (Գերմանիա, Լեհաստան, Հունաստան, Իտալիա, Չեխիա, Ավստրիա, Ֆինլանդիա և այլն): Սակայն կան նաև այնպիսի պետություններ որոնց կառավարման համակարգը նոր է դարձել խարհրդարանական և այդ երկրները շատ արագ տեմպերով զարգանում են (Հնդկաստան, Թուրքիա, Լիբիա, Բոսնիա և Հերցեգովինա, Ալբանիա և այլն):
Աղբյուրներ՝
Խորհրդարանական Հանրապետություն
Խորհրդարանական Հանրապետություն
Խորհրդարանական Հանրապետություն
Լեհաստան
Հունաստան
Գերմանիա
Իտալիա
Իսրայել
Հնդկաստան
Նախագահ՝ Բրոնիսլավ Կոմորովսկի
Լեհաստանը խորհրդարանական հանրապետություն է: Երկրի ղեկավարը և գլխավոր հրամանատարը համարվում է նախագահը: Լեհաստանի նախագահի իրավունքներն ու պարտականությունները սահմանափակվում են Լեհաստանի սահմանադրությամբ: Լեհաստանի նախագահն իրավունք ունի նաև լուծարել խորհրդարան: Լեհաստանի նախագահը ընտրվում է անմիջականորեն ժողովրդի կողից 5 տարի ժամկետով, մեկ անգամ վերընտրվելու իրավունքով: Լեհաստանի նախագահ կարող է դառնալ 35 տարին լրացած անձը: Վարչապետը հանդիսանում է կառավարության ղեկավարը: Լեհաստանի խորհրդարանը երկպալատ է: Ստորին պալատը Սեյմն է վերին պալատը Սենատն է: Սեյմն ու Սենատը բաղկացած են համապատասխանաբար 460 և 100 անդամներից:
Հունաստան
Վարչապետ՝ Ալեքսիս Ցիպրաս
Հունաստանի Գործող Սահմանադրությունն ուժի մեջ է մտել 1975 թվականի հունիսի 11-ին։ Ըստ կառավարման համակարգի՝ Հունաստանը խորհրդարանական հանրապետություն է։ Քաղաքական ռեժիմը ժողովրդավարական է։ Պետության ղեկավարը նախագահն է, ով ընտրվում է խորհրդարանի կողմից 5 տարի ժամկետով։ Սահմանադրությունը նախագահին օժտել է լայն լիազորություններով՝ նրա վրա թողնելով գործադիր իշխանության իրականացումը։ Նախագահը նշանակում է վարչապետին և վերջինիս խորհրդով նշանակում ու հետ է կանչում կառավարության մնացած անդամներին։ Հանրապետության Խորհրդի որոշմամբ, որը ձևավորվում է Սահմանադրության կողմից նախատեսված դեպքերում, նախագահը կարող է ցրել կառավարությանը, եթե այն չի վայելում խորհրդարանի վստահությունը։ Օրենսդիր իշխանությունն իրականացվում է խորհրդարանի կողմից, որը միապալատ ներկայացուցչական մարմին է և ընտրվում է ուղիղ ընտրությունների միջոցով 4 տարի ժամկետով։ Օրենսդիր իշխանությունն իրականացվում է խորհրդարանի կողմից, որը միապալատ ներկայացուցչական մարմին է և ընտրվում է ուղիղ ընտրությունների միջոցով 4 տարի ժամկետով։ Հունաստանի ազգային ժողովը բաղկացած է 300 անդամներից:
Գերմանիա
Կանցլեռ՝ Անգելա Մերկել
Գերմանիան խորհրդարանական հանրապետություն է։ Այն կազմված է 16 դաշնային երկրներից։ Պետությունը ղեկավարվարը նախագահն է։ Նախագահը կատարում է առավել ներկայացուցչական գործառույթներ քան երկրի կանցնեռը (Վարչապետ): Կացլեռը համարվում է երկրի կառավարության ղեկավարը: Գերմանիայի խորհրդարանը երկպալատ է: Ստորին պալատը Բունդեսթագն է, Վերին պալատը Բունդեսրադն է, որոնք բաղկացած են համապատասխանաբար 631 և 69 անդամներից:
Իտալիա
Նախագահ՝ Սերխիա Մատարելլա
Իտալիան խորհրդարանական հանրապետություն է։ Երկրի ղեկավարն է համարվում խորհրդարանը։ Օրենսդիր իշխանությունը Իտալիայում պատկանում է խորհրդրանին, որը նույնպես երկպալատ է։ Նրա պալատներն են՝ Պատգամավորների Պալատը և Սենատը, որոնք բաղկացած են համապատասխանաբար 630 և 315 անդամներից: Իտալիայի խորհրդարանի պալատները համարվում են հավասար։ Պատգամավորներն ընտրվում են 5 տարի ժամկետով։ Իտալիայում գործադիր իշխանությունը իրականացվում է 13 նախարարությունների միջոցով, որոնց գործունեությունը համակարգում է Նախարարների Խորհրդի Նախագահը։ Բարձրագույն դատական մարմինը Իտալիայում՝ Բարձրագույն կասացիոն դատարանն է։ Պետության բոլոր շրջաններում գործում են 26 վերաքննիչ դատարան։
Իսրայել
Վարչապետ՝ Բենյամին Նեթանյահու
Իսրայելը խորհրդարանական հանրապետություն է։ Սահմանադրություն չունի, այն փոխարինվում է մի շարք օրենսդրական ակտերով։ Պետության ղեկավարը նախագահ է, որի լիազորությունները սահմանափակված են։ Ողջ իշխանությունն իրականացնում է կառավարությունը՝ վարչապետի գլխավորությամբ։ Բարձրագույն օրենսդրական մարմինը միապալատ պառլամենտն է (կնեսետ), այն բաղկացած է 120 անդամներից։ Ընտրական իրավունքից օգտվում են 18 տարեկան դարձած քաղաքացիները։ Դատական համակարգը կազմում են աշխարհիկ և հոգևոր դատարաններն ու Գերագույն դատարանը։
Հնդկաստան
Վարչապետ Ներենդրա Մոդի
Հնդկաստանի սահմանադրությունը ընդհունվել է 1949 թվականի վերջին: Սահմանադրության ընդհունումից ուղիղ երկու ամիս անց 1950 թվականի հուվարին Հնդկաստանը անկախացավ: Հնդկաստանի սահմանադրությունը համարվում է աշխարհի ամենածավալուն սահմանադրությունը: Պետության ղեկավարը համարվում է նախագահը ով ընտրվում է համաժողովրդական ընտրութունների արդյունքում 5 տարի ժամկետով: Կառավարության ղեկավարը վարչապետն է: Վարչապետը ընտրվում է խորհրդարանի մեծամասնություն կազմող կուսակցության կամ կոալիցիայի կողմից՝ նախագահի հաստատմամբ: Հնդկաստանի Խորհրդարանը երկպալատ է: Ստորին պալատը Սաբհայն է, իսկ վերին պալատը Ռաջյա Սաբհայն է, որոնք բաղկացած են համապատասխանաբար 545 և 245 անդամներից:
Վերջաբան
Այս աշխատանքից կարող եմ եզրակացնել, որ այս կառավարման համակարգը նպաստում է երկրի զարգացմանը, քանի որ խորհրդարանական համակարգ ունեցող պետությունները գտնվում են հիմնկականում Եվրոպայում և հիմնականում զարգացած երկրներ են (Գերմանիա, Լեհաստան, Հունաստան, Իտալիա, Չեխիա, Ավստրիա, Ֆինլանդիա և այլն): Սակայն կան նաև այնպիսի պետություններ որոնց կառավարման համակարգը նոր է դարձել խարհրդարանական և այդ երկրները շատ արագ տեմպերով զարգանում են (Հնդկաստան, Թուրքիա, Լիբիա, Բոսնիա և Հերցեգովինա, Ալբանիա և այլն):
Աղբյուրներ՝
Խորհրդարանական Հանրապետություն
Խորհրդարանական Հանրապետություն
Խորհրդարանական Հանրապետություն
Լեհաստան
Հունաստան
Գերմանիա
Իտալիա
Իսրայել
Հնդկաստան
Комментариев нет:
Отправить комментарий